Katil kara delik: Galaksileri aç bırakıp öldürüyor

Katil kara delik: Galaksileri aç bırakıp öldürüyor

Gökbilimciler, James Webb Uzay Teleskobu'ndan elde edilen verilerle süper kütleli bir kara deliğin, ev sahibi galaksisini "açlıktan öldürdüğünü" gözlemledi. Bu gelişme kara deliklerin galaksilerde yıldız oluşumu için hayati önem taşıyan gazları yok ederek, galaksilerin büyümesini ve gelişimini engellediğini ortaya koyan yeni bir keşif oldu.

Cambridge Üniversitesi'nin öncülüğündeki uluslararası bir araştırma ekibi, Samanyolu Galaksisi'ne benzer büyüklükteki bir galaksiyi inceledi. Gözlemler, galaksinin merkezinde bulunan süper kütleli kara deliğin, yıldız oluşumunu sağlayan gazı emerek galaksiyi "aç bıraktığını" ve bu nedenle yeni yıldızların oluşamadığını doğruladı.

YILDIZ OLUŞUMUNU DURDURUYOR

Galaksinin merkezinde yer alan bu devasa kara delik, yüksek hızda gaz fırlatarak galaksideki yıldız oluşumunu durdurmuş durumda. Ekip, galaksinin "sönmüş" halde olduğunu ve yeni yıldızların büyük ölçüde oluşmadığını belirtti. Dr. Francesco D’Eugenio, bu ilişkinin uzun zamandır tahmin edildiğini ancak James Webb Teleskobu ile yapılan gözlemler sayesinde kesinleştirildiğini açıkladı.

GÜNEŞ'İN 200 MİLYAR KATI KÜTLEYE SAHİP GALAKSİ

Araştırmaya konu olan galaksi, gözlemciler tarafından "Pablo’nun Galaksisi" olarak adlandırıldı. Bu dev galaksi, Güneş'in yaklaşık 200 milyar katı kütleye sahip ve çoğu yıldızı 12,5 ile 11,5 milyar yıl önce oluşmuş. Profesör Roberto Maiolino, evrenin bu kadar erken bir döneminde bu büyüklükte "ölü" bir galaksinin varlığının ilginç olduğunu ve yıldız oluşumunu durduran sürecin çok hızlı gerçekleşmiş olması gerektiğini belirtti.

KARA DELİKLERİN GALAKSİLERE ETKİSİ

James Webb Teleskobu'ndan alınan veriler, galaksinin saniyede bin kilometre hızla gaz dışarı attığını gösterdi. Bu hız, galaksinin kütle çekiminden kurtulmasına yetecek kadar büyük. Ekip, bu kara deliğin galaksinin gelişimi için gereken gazı dışarı fırlatarak yıldız oluşumunu durdurduğunu ve galaksiyi "öldürdüğünü" belirtiyor.

Bu keşif kara deliklerin galaksiler üzerindeki etkisini daha net bir şekilde ortaya koyarken, bilim insanları süper kütleli kara deliklerin galaksi çevresinde nasıl bir etki yarattığını anlamak için yeni gözlemler yapmayı planlıyor.

Avatar
Buluthan AKAR