Çin, son yirmi yılda Latin Amerika ve Karayipler'deki nüfuzunu önemli ölçüde artırdı; Peru da bu konuda bir istisna değil.
Temmuz 2024'e kadar, çoğunluğu Çinli olan yaklaşık 70 yabancı gemi Peru sularına girmişti. Peru balıkçılık endüstrisi derneklerinin bildirdiğine göre, bu gemilerin birçoğunun yasadışı balıkçılık uygulamaları ve mürettebatlarına yönelik insan hakları ihlalleri iddiaları gibi sorunlu geçmişleri var.
Çin gemilerinin yasadışı avcılığı artık kalıcı bir sorun haline geldi. 2017'den beri Çin'in filosu Pasifik'te kalamar yakalamak için genişledi ve operasyonlarını destekleyen yaklaşık 300 gemi ve soğutmalı gemi var.
Terör devleti İsrail'den alçak tehdit! Kara saldırısı açıklaması
OKYANUSTA BALIK GERGİNLİĞİ
Çin gemisi Tian Xiang, Mayıs ayında Peru'nun Münhasır Ekonomik Bölgesi'nde (MEB) yasadışı balık avlarken yakalandı ancak Perulu balıkçılık sektörü tarafından 'gülünç' olarak eleştirilen sembolik bir para cezasına çarptırıldı.
Temmuz ortasında, Paita Limanı'ndaki Perulu balıkçılar, Çin gemilerini kuzey kıyılarındaki balık stoklarını tüketmekle suçlayarak denizde protesto gösterisinde bulundu ve hükümet yetkililerini bu yasadışı faaliyetleri düzenleme ve kontrol etmede başarısız olmakla suçladı.
Bu zorluklara yanıt olarak Peru Üretim Bakanı Sergio González, balıkçılık faaliyetlerinin gözetim ve denetimini artırmak için bir acil durum kararnamesi uygulamaya koyma planlarını duyurdu.
Hükümet, Üretim Bakanlığı'nın (PRODUCE) Temmuz ayı başında vurguladığı üzere, özellikle kalamar konusunda olmak üzere yasadışı, bildirilmeyen ve düzenlenmeyen (IUU) balıkçılıkla mücadele etmek için Çin kıyılarında faaliyet gösteren Çin balıkçı filosunun izlenmesini yoğunlaştırıyor.
Peru, Ağustos 2020'de limanlarını kullanan yabancı gemilerin, yetki sularına erişim talebinde bulunmadan altı ay önce konum takibini iyileştirmek için ek bir uydu cihazıyla donatılmasını zorunlu kılan bir düzenlemeyi yürürlüğe koydu.
Putin'den ABD ve Avrupa'ya savaş tehdidi: 'Gerekli kararları alacağız'
UYDU CİHAZI OLMADAN LİMANA GİRDİ
Perulu yetkililerin IUU balıkçılığı kontrol etmek için getirdiği düzenlemelerin ardından, Çin gemilerinin hareketi başlangıçta azaldı. Ancak, 2023 ile 2024 arasında, özellikle düzenlemelerden kaçma olasılığı yüksek olan, Arjantinli STK Círculo de Políticas Ambientales'teki proje koordinatörü Milko Schvartzman'ın belirttiği gibi, özellikle kuzey Peru'daki daha küçük limanlarda veya koylarda varlıkları arttı.
ABD Güney Komutanlığı'nın yayınladığı dijital askeri dergi 'Diálogo'ya konuşuyordu.
Bu düzenlemelere rağmen, Çin gemileri kuralları atlatmanın yollarını buldu. Birçoğu mürettebat değişikliği, belge yenileme veya yakıt ikmali için gerekli uydu cihazı olmadan Peru limanlarına girmeye devam etti. Bazı gemiler bu düzenlemeleri atlatmak için tıbbi, mekanik veya kazara durumlar nedeniyle acil giriş talep etti.
Çin gemilerinde insan hakları ihlalleri iddiaları da ortaya çıktı. Schvartzman, mürettebat üyelerinin çoğunun Filipinliler ve Endonezyalılar olduğunu ve yetersiz sağlık ve güvenlik standartları nedeniyle sıklıkla yarı kölelik koşullarına maruz kaldıklarını belirtti.
Lübnan'da katliam var! 2006'dan bu yana en büyük bombardıman: Terör...
PASİFİK'TE YÜZEN HASTANE
Perulu STK ArtisOnal'ın yaptığı araştırma, Çin gemisi ZHE PU YUAN 98'in 2021'den beri Güneydoğu Pasifik Okyanusu'nda yüzen bir hastane olarak faaliyet gösterdiğini ortaya koydu. Bu gemi, diğer balıkçı gemilerinden gelen yaralı ve hasta mürettebat üyelerine tıbbi yardım sağlıyor ancak Peru limanlarına yalnızca mürettebat üyelerinin acil tedaviye ihtiyaç duyması durumunda giriyor.
Uygun düzenlemeler olmadan faaliyet gösteren gemi, son üç yılda Peru'nun Callao limanına yaklaşık 37 ağır hasta mürettebat üyesi ve bir ölü kişiyi indirdi ve hastane gemisi gibi davranarak liman denetimlerinden fiilen kaçtı.
Uzmanlar, bu uygulamaların Çin gemilerinin ek gözetimden kaçınma girişimini gösterdiği yönündeki endişelerini dile getirdiler. Bu, gemilerin hükümetle açıkça işbirliği yaparak liman yönetmeliklerini ihlal etmesi nedeniyle ciddi bir sorun teşkil ediyor. Temmuz ayından bu yana Peru Donanması, Genel Kaptanlık ve Sahil Güvenlik Müdürlüğü aracılığıyla sularındaki Çin gemilerinin gözetimini ve kontrolünü sürdürüyor.
Bu durum, Çin gemilerinin artan gözetimden kaçmaya çalıştığına inanan uzmanlar arasında endişelere yol açtı. Bunu "ciddi" bir sorun olarak tanımlıyorlar çünkü bu gemiler yetkililerin açık izniyle liman yönetmeliklerini ihlal ediyor.
İsrailliler ülkeyi terk ediyor! Rakamlarda büyük artış
EKONOMİK YATIRIM VE ULUSLARARASI EGEMENLİK
Peru, 2018-2023 yılları arasında Latin Amerika ve Karayipler'de Çin'in doğrudan yabancı yatırımının (FDI) en büyük ikinci alıcısı, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) dikkate alındığında ise Güney Amerika'nın en büyük alıcısı olarak ortaya çıktı.
Kasım ayında Xi Jinping, Peru'nun başkenti Lima'nın 44 mil kuzeyinde bulunan 3,6 milyar dolarlık derin su mega limanı Chancay limanını açacak. Bu proje 2019'da başladı ve Çin'in devlete ait COSCO Shipping'in münhasır işletme haklarına sahip.
COSCO'nun liman üzerindeki ayrıcalığıyla Chancay, Çin'in Güney Amerika'daki ilk lojistik merkezi olacak. Lima yakınlarında bulunan limanın, Çin elektrikli araçları ve diğer ihracatlar için yeni pazarlar yaratması bekleniyor.
Özellikle, Chancay mega limanı, yaklaşık 60 fit derinliği sayesinde Güney Amerika'nın Pasifik kıyısındaki mega gemileri barındırabilen ilk liman olacak. Bu kapasite, şirketlerin Peru ve Çin arasında doğrudan kargo göndermesine olanak tanıyacak, Asya ve Latin Amerika arasındaki küresel ticareti önemli ölçüde yeniden şekillendirecek ve her iki ülke arasındaki nakliye sürelerini on gün azaltacak.
Ayrıca China Southern Power Grid'in İtalyan Enel'den Lima'nın elektrik dağıtımındaki hisse senetlerini satın alma süreci, Lima'nın elektrik tedarikinin tamamının Çin kontrolünde konsolide edilmesini sağlayacak.
Çin'in Güney Amerika'daki genişlemesi ABD açısından endişe yaratıyor ve Çin ile Peru arasındaki bu güçlenen bağlardan kaynaklanan projelerin bölgedeki ABD çıkarlarına doğrudan zarar verebileceği düşünüldüğünde olası bir kaynak çatışmasına işaret ediyor.
Schengen askıya alınıyor! Sınırlar kapatılacak: İşte etkilenecek ülkeler
ABD'NİN ENDİŞELERİ...
ABD, Çin'in kritik altyapı üzerindeki kontrolü ve Peru sularındaki balıkçı filosunun faaliyetleri konusunda Perulu yetkililere endişelerini iletti.
Washington, özellikle askeri etkiler açısından Çin ticari işletmeleri ile hükümet arasındaki ilişki konusunda özellikle endişelidir. Limanlar ve ilgili ekipmanları, hem ticari faaliyetleri hem de Çin Donanması tarafından potansiyel askeri kullanımları mümkün kılarak ikili amaçlara hizmet edebilir.
Çin Halk Silahlı Kuvvetleri Deniz Milisleri (PAFMM) bu bağlamda önemli bir rol oynar. Genellikle gölgeli bir armada olarak anılan Deniz Milisleri, sıradan balıkçı teknelerine benzeyen ancak Halk Kurtuluş Ordusu'nu (PLA) desteklemek için askeri operasyonlar için seferber edilebilen gemilerden oluşur.
Bu endişelere rağmen Peru, ABD'nin endişelerini büyük ölçüde reddetti. Peru Dışişleri Bakanı Javier Gonzalez-Olaechea, Wall Street Journal'a verdiği bir röportajda, "ABD, Çin'in Peru'daki artan varlığından endişe duyuyorsa, kendi yatırımlarını artırmalı" dedi.
Ancak Peru'nun, halihazırda inşası devam eden Çin mega limanının askeri amaçlı kullanımına yönelik tepkisi, durumun eleştirel bir şekilde analiz edilmediğini gösteriyor.
İsrail'in siber saldırılarına Hizbullah ve İran'dan tehdit mesajı! 5 milyon...
PERU'DA ABD-ÇİN DİPLOMASİSİ
Diplomasi açısından Çin, ABD'ye kıyasla Peru ile daha yakın bir ilişkiye sahiptir. Bu fark büyük ölçüde ABD'nin Çin'e kıyasla ülkeyle nispeten sınırlı ekonomik etkileşimine bağlanabilir.
Çin, Güney Amerika'nın büyük bir bölümünün birincil ticaret ortağı olarak kendini kanıtlamış durumda; Peru ise dünyanın ikinci büyük bakır üreticisi ve önemli bir sert kaya lityum, gümüş, kurşun ve çinko üreticisi olarak önemli bir rol oynuyor.
2016'dan bu yana altı devlet başkanının görev yaptığı Peru'daki siyasi istikrarsızlık, ülkenin yatırımcılara istikrarlı bir ortam sunma kabiliyetini sınırladı ve Çin'in nüfuzu arttı.
Haziran 2024'ün sonlarında, Peru Devlet Başkanı Dina Boluarte, Çin lideri Xi Jinping ile görüştüğü Çin'e yaptığı resmi ziyareti tamamladı. Bu ziyaret, Çin ile Latin Amerika arasındaki derinleşen ekonomik bağların altını çizdi ve ABD'nin Peru'daki sınırlı katılımıyla tezat oluşturdu.
Bu çelişki, Beyaz Saray'ın Boluarte'yi Kasım 2023'te Washington'a yapacağı ziyarette ikili görüşmeye davet etmeme kararıyla daha da belirginleşti.
Temmuz ayından bu yana Peru Donanması, Genel Kaptanlık ve Sahil Güvenlik Müdürlüğü aracılığıyla Çin gemilerini titizlikle izliyor. Ancak Peru, özellikle ülkeye akan önemli yatırımları göz önünde bulundurarak Çin filolarının devam eden yasadışı balıkçılık sorununu ele alırken, Çin ile olan ilişkisi konusunda zorlu bir ikilem içinde buluyor kendini.
Peru, Chancay Limanı gibi projelerle vurgulanan Çin ile daha derin bir ekonomik ilişkiye hazırlanırken, bu tür yatırımların faydalarını, yasadışı balıkçılığın riskleri ve Çin'in suları ve altyapısı üzerindeki kontrolünün olası askeri sonuçlarıyla karşılaştırmalıdır.
Peru için, egemenlik, ekonomik çıkarlar ve uluslararası ilişkiler gibi karmaşık konular arasında yol alırken, aynı zamanda Çin'in bölgedeki artan varlığının daha geniş kapsamlı etkileriyle de mücadele ederken, hassas bir denge kurmak hayati önem taşıyacak.
Yorum Yaz