800'den fazla kişinin hayatını kaybettiği "Estonya"nın batması, savaş sonrası Avrupa tarihinin en trajik olaylarından biri olarak kabul ediliyor. Kazayla ilgili çok sayıda komplo teorisi var ve üzerinden otuz yıl geçmesine rağmen sorular hala cevapsız kalıyor.
Bunlardan en gizemli olanı muhtemelen şudur: Geminin denize açılmaya elverişli olmadığı halde neden yolculuk yapmasına izin verildi?
30 yıl önce, 28 Eylül 1994'te “Estonya”, Estonya'nın başkenti Tallinn limanından 989 yolcuyla birlikte Stockholm'e doğru yola çıktı. Ancak gemi oraya asla ulaşamadı. Feribot fırtınalı gecede battı ve 852 kişi öldü. Kazadan sağ kurtulanlar, saat 12.55 sıralarında metalik bir çatırtı duyduklarını bildirdi.
Çin'den ateşlenen süpersonik füze bir gemiyi batırdı: 30 saniyede sulara...
GİZEMLİ GEMİ NASIL BATTI?
2008 tarihli bir İsveç raporuna göre, sabah saat 1:20'de geminin hoparlörlerinden bir uyarı duyuldu ve saat 01:22'de mürettebat bir acil durum çağrısı gönderdi: "Häire, Häire" (kabaca: "Mayday, Mayday"). Gemi zaten gittikçe sancak tarafına doğru eğiliyordu.
Estonya saat 01.50 civarında çevredeki gemilerin radar ekranlarından kayboldu. Estonya, Finlandiya ve İsveç'ten gelen kaza komisyonları , 1997 yılında tartışmalı bir soruşturma raporunda, feribotun kopmuş baş vizörünün batmaya neden olduğu sonucuna vardı. Pruva kanadının denizde koptuğu tartışmasızdır. Geminin battıktan hemen sonra kurtarılabilen tek parçası buydu. Kapağın olmaması nedeniyle büyük miktarda su engelsiz bir şekilde geminin iç kısmına akabiliyordu.
Hamburg'daki Northern Business School'da organizasyon ve yönetim profesörü olan uzman Marcel Schütz'e göre, özel üniversiteden gelen bir raporda kaza, şüpheli bir komplo için "neredeyse ideal". Spekülasyonlar, gemideki bir patlamadan askeri teçhizatın taşınmasına ve bir denizaltıyla çarpışmaya kadar uzanıyordu.
Tutarsızlıklar spekülasyonlara neden oldu. Schütz, örneğin delillerin ortadan kaybolduğunu ve üyelerin soruşturma komisyonundan istifa ettiğini açıklıyor. Feribotun aynı zamanda hareketli bir geçmişi de vardı: Spiegel ile yaptığı röportajda uzman, "Sovyet sonrası ilk yıllarda İsveçliler , Estonya da dahil olmak üzere Baltık Denizi boyunca Sovyet stoklarından askeri teknoloji taşıdılar" dedi.
Olaya Rus ajanların karıştığı yönünde spekülasyonlar vardı. Bir teoriye göre Moskova'nın gizli servis operasyonları, silah teknolojisinin Batı'ya sabotaj yoluyla taşınmasını engellemeyi amaçlıyordu.
Politikacıların kaza mahallinde sözde ciddi bir barış ilan etmesi de spekülasyonları alevlendirdi. Feribotun çevresi kordon altına alındı ve gemide dalış yasaklandı. Kararın arka planında 700'den fazla cesedin asla kurtarılamaması yatıyordu. 2020'de yayınlanan “Estonya - Fyndet som ändrar allt” Türkçe (Her şeyi değiştiren keşif) belgeseli, batmaya ilişkin tartışmayı yeniden alevlendirdi. Dalış robotundan alınan yeni görüntüler, gemi gövdesinin sancak tarafında daha önce bilinmeyen, birkaç metre büyüklüğünde bir delik gösterdi.
Sömürgeciler bir ülkeyi daha karıştırdı: Başkentten silah sesleri yükseldi! TB2...
KOMPLO TERORİLERİNİ ÇÜRÜTEN RAPOR
Daha sonra soruşturmalar yeniden açıldı ve ilk ara rapor 2023 yılında yayınlandı . Prensip olarak, varılan sonuçlar 1997'deki sonuçlarla uyumludur. Müfettişler, gemide herhangi bir patlama ya da gemi ya da diğer yüzen nesnelerle çarpışma belirtisi bulunmadığını söyledi. Geminin gövdesindeki büyük delik feribotun deniz tabanına çarpması sonucu oluştu. Uzman Schütz, komplo teorileriyle ilgili olarak "Bağlam nedensellik değildir" diye vurguluyor. Aksine, bir dizi talihsiz durum Titanik'in batmasından bu yana en kötü nakliye felaketine yol açtı.
Uzman Schütz, Spiegel'e "Bu rahatsız edici gelebilir ama bilimsel fikir birliği bu" dedi. Sözlerine devam eden Schütz, "Uzmanların birbirlerinden bağımsız olarak ve onlarca yıl boyunca tekrar tekrar aynı yanlış sonuca varma olasılıkları son derece düşük. Uzmanlar arasında Estonya'nın baş kanadının açık denizlerde kullanılamayacak kadar zayıf olacak şekilde tasarlandığı konusunda yaygın bir fikir birliği var. Kaza gecesi fırtınaya ve dalgalara dayanamayıp yıkıldı. Gemi daha sonra hızla battı.” ifadelerini kullandı.
Estonya kıyı feribotu olarak faaliyete geçti ancak deniz feribotu olarak battı. Aslında açık denizde gemi kullanma ruhsatı yoktu.
Ancak ara rapor davada bir dönüm noktası oluşturdu. Kayınvalidesi 1994'te ölen Mağdurlar ve Akrabalar Vakfı SEA'nın başkanı Lennart Berglund, "İsveç ve Estonya'dan gelen kaza komisyonları, M/S Estonya'nın 27 Eylül 1994'te Tallinn'den ayrıldığında denize açılmaya elverişli olmadığını belirledi" dedi. Peki Stockholm-Tallinn hattını hâlâ işletebilmesinin sorumlusu kim?
Yorum Yaz