Seçim panoraması! ABD'de oy verme işlemi ne zaman başlayacak? Oylar ne zaman sayılacak?

5 Kasım'da sandık başına gidecek olan Amerikalılar ülkeyi 4 yıl yönetecek yeni başkan için Cumhuriyetçi Donald Trump ile Demokrat Kamala Harris arasında tercih yapacak hem de yasaların çıkarılmasında kilit rol oynayan ABD Kongresinin iki kanadı Senatonun 34 sandalyesi ile 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin yeni üyelerini belirleyecek.

Tüm dünyanın merakla beklediği ABD başkanlık seçim süreci biraz karışık! Seçimler ön seçimler ve parti toplantıları (caucuses), ulusal kongreler, seçim kampanyası ve Seçiciler Kurulu (Electoral College) oylaması aşamalarından oluşuyor.

Ön seçim sürecinde Demokrat Partili seçmenler kendi başkan adaylarını, Cumhuriyetçi Partililer de kendi başkan adaylarını belirlemek üzere oylarını kullanıyor. Yaklaşık 5 ay süren ön seçim sürecinin ardından gerçekleştirilen parti kongrelerinde, her iki parti de adayını resmen ilan ediyor.

Ardından 5 Kasım'da Demokrat ya da Cumhuriyetçi adaydan birini başkan yapmak için sandığa gidiliyor.

Gürcistan'da seçim heyecanı başladı: Halk oy kullanmak için sandıklara akın... Haberi Görüntüle

SALINCAK EYALETLER SEÇİMİN KADERİNİ BELİRLİYOR

ABD Başkanlık seçimlerinde seçimin kaderini salıncak eyaletler olarak adlandırılan eyaletler belirliyor. 2024 seçimlerinde başkanlık için ulaşılması gereken toplam 270 delege sayısının 93'ünü teşkil eden Arizona, Nevada, Wisconsin, Michigan, Pennsylvania, Kuzey Carolina ve Georgia "salıncak eyalet" konumunda bulunuyor.

Son verilere göre, Arizona 11, Nevada 6, Wisconsin 10, Michigan 15, Pennsylvania 19, Kuzey Carolina 16 ve Georgia 16 delege sahibi.

California'nın 54, Texas'ın 40, Florida'nın 30 ve New York'un 28 delegesi bulunuyor ancak delege sayısı fazla olan bu eyaletlerin parti eğilimleri uzun yıllardır pek değişmediği için toplamda sonuca etkileri büyük olmuyor. Örneğin, California ve New York uzun yıllardır Demokrat, Texas ve Florida ise uzun zamandır Cumhuriyetçi eğilimiyle biliniyor.

Bu eyaletler dışında, Alabama 9, Kentucky 8, Kuzey Dakota 3, Alaska 3, Louisiana 8, Ohio 17, Maine 4, Oklahoma 7, Arkansas 6, Maryland 10, Oregon 8, Massachusetts 11, Colorado 10, Rhode Island 4, Connecticut 7, Minnesota 10, Güney Carolina 9, Delaware 3, Missisippi 6, Güney Dakota 3, Missouri 10, Tennessee 11, Montana 4, Nebraska 5, Utah 6, Hawaii 4, Vermont 3, Idaho 4, New Hampshire 4, Virginia 13, Illinois 19, New Jersey 14, Washington 12, Indiana 11, New Mexico 5, Batı Virginia 4, Iowa 6, Kansas 6 ve Wyoming 3 delege sahibi. Özel statüsü olan başkent Washington DC'nin de 3 delegesi bulunuyor.

NATO'nun patronundan BRICS endişelerine son nokta: Türkiye'nin egemenlik hakkıdır Haberi Görüntüle

VE KONGRE SEÇİMLERİ

Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği, ABD başkanının çalışma alanını doğrudan etkilediği için ülke siyasetinde büyük öneme sahip. Başkanın özellikle bütçe yapma, asker gönderme gibi kararları alma ve dış politika gibi başlıklarda Kongre ile çalışması gerekiyor.

435 sandalyeli Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıllığına göreve gelirken, 100 sandalyeli Senato üyeleri 6 yıllığına seçiliyor. Böylece her 2 yılda bir yapılan Kongre seçimlerinde Temsilciler Meclisinin tamamı, Senato'nun ise 3'te 1'i değişmiş oluyor.

Temsilciler Meclisinde hangi eyaletin ne kadar temsilcisi olacağı, eyaletlerdeki seçim bölgelerinin nüfus yoğunluğuna göre belirlenirken, Senato'da ise her eyaletin 2 senatörü bulunuyor.

Temsilciler Meclisi üyesinin en az 25 yaşında ve en az 7 yıldır ABD vatandaşı olması, temsil edeceği eyalette yaşaması şart. Bir senatörün de en az 30 yaşında ve en az 9 yıldır ABD vatandaşı olması gerekiyor.

Haniye ve Sinvar suikasta kurban gitmişti! Hamas'ın yeni liderine ilişkin... Haberi Görüntüle

OY VERME İŞLEMİ NE ZAMAN BAŞLAYACAK?

ABD'de seçim salı günü başlayacak. Fakat salı günü oldukça sakin geçecek. Doğuda sandıklar TSİ ile çarşamba sabaha karşı 03-04 te kapacacak. Ortada ise çarşamba günü 05-06 arasında. Batı eyaletlerinde ise sandıklar Çarşamba 07-08'de kapanacak. 

Gri eyaletlerde ise ise oy sayım işlemi 3 ila 5 gün arasında sürebilir. Türkiye için ABD seçimlerinin heyecanı Çarşamba akşam saatlerinde başlayacak. 

ABD'de seçim süreci, seçim gününden sonra da uzun bir süreyi kapsıyor. Tarihler, eyaletlere göre farklılık gösterse de tüm eyaletlerin 10 Kasım-11 Aralık'ta seçim sonuçlarını resmen onaylaması gerekiyor.

17 Aralık'a kadar her eyaletin Seçiciler Kurulu üyelerinin, başkan adayına oyunu verip, bu oyları Washington'a göndermesi öngörülüyor. Gönderilen oyların en geç 23 Aralık'a kadar ABD Kongresine ulaşması gerekiyor.

Temsilciler Meclisi Genel Kurulu salonunda 6 Ocak'ta bir araya gelecek Kongre üyeleri, eyaletlerden gelen oyları alfabetik sıraya göre okuyup sayacak. Bu süreç tamamlandıktan sonra sonuçlar resmen duyurulacak.

Yeni ABD başkanı, 20 Ocak 2025'te yemin ederek görevine resmen başlayacak.