UAD'den flaş karar: Irk ayrımcılığı davasında Azerbaycan'a iyi, Ermenistan'a kötü haber

Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Azerbaycan'ın Ermenistan'a karşı açtığı "Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme"nin (CERD) ihlali davasıyla ilgili kararını verdi. Ermenistan, UAD'nin davayla ilgili olarak yargı yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle itirazlarda bulunmuştu. Üç ön itirazda bulunan Ermenistan, istediği sonucu alamadı. 

Divan, bugünkü kararında, yargı yetkisi bulunmadığı ve davanın esastan görülmemesi yönündeki Ermenistan iddialarını kabul etmedi ve davanın esastan görüşülmesine karar verdi. UAD'nin Azerbaycan'ın Ermenistan aleyhine yönelttiği özellikle mayın ve bubi tuzaklarına ilişkin iddialarını inceleme yetkisine sahip olduğuna hükmetmesi dikkat çekti.

MAYIN İDDİALARI

Uluslararası Adalet Divanı, Ermenistan'ın itirazda bulunduğu iki maddeyi kabul ederken bir maddeyi 16'ya karşı 1 oyla reddetti. Reddedilen itiraz Azerbaycan'ın mayın döşemesiyle ilgili itirazdı. UAD, bu itirazı değerlendirirken Azerbaycan'ın, Ermenistan'ın çekildiği topraklara mayın döşenmesini bir CERD ihlali olarak sunmadığını, bunun yerine Ermenistan'ın yürüttüğü iddia edilen etnik temizlik politikasının bir kanıtı olarak sunduğunu belirtti.  Bu nedenle Ermenistan tarafından yapılan itirazın konusuz kaldığını belirten Divan, mayın ve bubi tuzaklarına ilişkin argüman ve delilleri, Azerbaycan'ın savunduğu üzere etnik temizlik iddialarıyla ilgili esasa ilişkin değerlendirmede ele alacağını aktardı. Azerbaycan, Ermenistan'ın Karabağ'a yerleştirdiği mayınlar ve bubi tuzaklarıyla Azerbaycan Türklerinin topraklarına dönme hakkını engellediğini savunmuştu.

Azerbaycan'ın avukatları nisan ayındaki duruşmalarda mayınların askeri bölgelerin dışındaki Kalbacar ve Laçin bölgesindeki sivillerin yerleşim yerlerinde tespit edildiğini ve askeri amaçla döşenmiş olmasının mümkün olmadığını belirtmişti. Ermenistan ise bu mayınların askeri amaçlarla yerleştirildiğini öne sürmüştü. 

İKİ ÜLKEDEN KARŞILIKLI DAVA

Ermenistan, 16 Eylül 2021'de "Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme"nin ihlal edildiği iddiasıyla Azerbaycan aleyhine UAD'de dava açtı.

Ermenistan'ın Azerbaycan aleyhine iddiaları, Azerbaycanlıların "Vatan Muharebesi" dediği, Eylül 2020'de başlayarak 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı ve sonrasında yaşananları kapsıyor.

Azerbaycan'ın 23 Eylül 2021'de Ermenistan'a karşı açtığı ve yine Irk Ayrımcılığı Sözleşmesi'nin ihlaline dayanan ikinci dava 1991'de başlayan Ermenistan'ın 30 yılı aşkın süre işgali altında kalan Karabağ'ın kurtarılmasına kadarki süreçte yaşanan ihlalleri ele alıyor.