Areda Survey'in geniş Suriyeli anketi gündem oldu: Esad rejiminin bitişini nasıl değerlendirdiler? Geri dönüş planları...
Suriye'de yaşanan olayların ardından, Türkiye'de yaşamlarını sürdüren Suriyeli vatandaşların son gelişmelere bakış açısı Areda Survey araştırma şirketi tarafından ortaya koyuldu.
Suriye’de 61 yıllık Baas rejiminin çöküşü ve Beşar Esad’ın ülkeyi terk etmesi, bölge tarihini yeniden şekillendiren gelişmelerin önünü açtı. 13 yıllık iç savaşın ardından muhalif güçlerin hızlı bir şekilde Şam’a ilerlemesi, sadece Suriye’yi değil, komşu ülkeler ve küresel dengeleri de etkiledi. Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin bu tarihi gelişmelerle ilgili görüşlerini anlamak amacıyla Areda Survey tarafından yapılan araştırma, çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.
TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLERİN UZUN SÜRELİ YAŞAMI
Araştırmaya katılan 1100 Suriyelinin büyük bir kısmı uzun süredir Türkiye’de bulunuyor. Katılımcıların %85,3’ü 7 yıl ve daha uzun süredir Türkiye’de yaşadığını belirtirken, yalnızca %4,4’ü 0-3 yıl arasında Türkiye’de bulunuyor.
SURİYE’NİN MEVCUT DURUMU HAKKINDA FİKİRLER
Suriyelilerin Suriye’nin mevcut durumu hakkındaki değerlendirmeleri, savaşın yıkıcı etkilerinin hala sürdüğünü gözler önüne seriyor. Katılımcıların %48,3’ü Suriye’nin hâlâ güvenilir olmadığını belirtirken, %43,9’u bazı bölgelerin güvenli olduğunu düşünüyor. Yalnızca %7,8’lik bir kesim, ülkenin tamamen güvenilir ve yaşanabilir olduğunu ifade ediyor.
SURİYE’YE DÖNÜŞ PLANI: UMUTLAR VE ENGELLER
Esad rejiminin sona ermesi, Suriyeliler için geri dönüş umutlarını artırsa da, bu konuda çeşitli engeller bulunuyor. Katılımcıların %45,3’ü Suriye’deki durum iyileşirse geri dönmek istediklerini belirtirken, %26,7’si en kısa sürede dönmeyi arzu ettiğini söyledi. Ancak %14,9’luk bir kesim Türkiye’de kalmayı tercih ediyor.
Geri dönmek istemeyenlerin %33,8’i ekonomik nedenleri, %30,06’sı ise Suriye’deki güvensizlik ortamını gerekçe gösterdi. Çocuklarının eğitimi ve Türkiye’de daha iyi bir yaşam kurmuş olma nedenleri de geri dönüş kararını etkileyen diğer önemli unsurlar arasında yer alıyor.
SURİYE’NİN GELECEĞİNE KATKI SAĞLAMA İSTEĞİ
Katılımcıların %66,7’si Suriye’nin yeniden inşa sürecine çalışarak katkıda bulunmak istediğini ifade etti. %21,1’i fikir ve projelerle destek olmayı planlarken, yalnızca %7,1’i maddi destek sunmayı düşündüğünü belirtti.
ESAD REJİMİNİN ÇÖKÜŞÜ HAKKINDA OLUMLU GÖRÜŞ
Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların %91,0’ı Esad rejiminin sona ermesini olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyor.
HTŞ VE SURİYE’NİN GELECEĞİ
Suriyelilerin %71,5’i ülkenin geleceği hakkında çok umutlu olduklarını ifade ederken, HTŞ’nin (Heyet Tahrir El Şam) gelecekteki rolü konusunda görüşler çeşitlilik gösteriyor. Katılımcıların %46,4’ü HTŞ’nin Suriye’nin geleceğinde etkin bir aktör olacağını düşünürken, %41,8’i bu konuda net bir tahminde bulunamıyor.
TÜRKİYE’NİN POLİTİKALARINA KISMEN DESTEK
Türkiye’nin Suriye’deki gelişmelere yönelik politikaları hakkında kısmen olumlu görüş bildirenlerin oranı %26,7 olurken, yalnızca %2,1’lik bir kesim bu politikaları olumsuz buluyor. Öte yandan, katılımcıların %32,0’si bu konuda bir fikir beyan etmedi.
SURİYELİLERİN ESKİ ŞEHİRLERİNE ÖZLEMİ
Araştırmada, Suriyelilerin Türkiye’ye gelmeden önce yaşadıkları şehirler de dikkate alındı. Katılımcıların %40,9’u Halep, %17,1’i Hama, %11,5’i İdlib, %4,8’i Şam ve %2,8’i Humus’ta yaşadığını belirtti. Bu şehirlerdeki güvensizlik ve yıkım, geri dönüş kararlarını önemli ölçüde etkileyen faktörler arasında yer alıyor.
SURİYE’YE GERİ DÖNÜŞTE ÖNCELİKLER
Suriye’ye geri dönmek isteyenlerin gerekçeleri de dikkate değer sonuçlar ortaya koyuyor. Katılımcıların %33,1’i Suriye’nin yeniden inşasına katkıda bulunmak istediklerini söylerken, %24,2’si aile bireyleri ve akrabalarıyla bir arada olmayı gerekçe gösterdi. Memleket özlemi ise %22,0 oranıyla bir diğer önemli motivasyon oldu.
HTŞ’NİN YÖNETİM TARZI KONUSUNDA KARMAŞIK GÖRÜŞLER
Heyet Tahrir El Şam’ın (HTŞ) kontrol ettiği bölgelerdeki yönetim anlayışıyla ilgili sorulara katılımcıların yarısından fazlası (%50,6) bilgi sahibi olmadığını ifade etti. Ancak %41,4’lük bir kesim, HTŞ’nin halkın bazı taleplerine cevap verebildiğini düşünüyor. Öte yandan, %4,4’ü otoriter bir yönetim tarzı benimsediğini, %3,0’ı ise radikal ideolojisini dayattığını belirtti.
SURİYE’DE BARIŞA DAİR UMUTLAR YÜKSEK
Araştırma sonuçları, Suriye’nin geleceğiyle ilgili genel olarak olumlu bir tablo ortaya koyuyor. Katılımcıların %71,5’i çok umutlu olduklarını, %27,5’i ise kısmen umutlu olduklarını ifade etti. Sadece %1,0’lik bir kesim, ülkenin geleceği hakkında umutsuz olduğunu belirtti.
SURİYE’DEKİ ÇATIŞMALAR VE ULUSLARARASI ROLLER
Katılımcıların %46,4’ü, HTŞ’nin Suriye’nin geleceğinde etkin bir aktör olmaya devam edeceğini düşünüyor. Ancak %7,4’ü bu yapının zamanla zayıflayarak etkisiz hale geleceğine inanıyor. Öte yandan, %2,5’lik bir kesim, HTŞ’nin uluslararası müdahalelerle tamamen ortadan kaldırılacağını tahmin ediyor.