Fotokimyasal smog nedir?
Yurt genelinde hava sıcaklıkları sert bir şekilde düştü. Yoğun kar yağışları kendisini gösterirken bazı kentlerimizde ise hava kirliliği uyarısı yapıldı. İstanbul gibi nüfus yoğunluğu ve araç sayısının fazla olduğu şehirlerde ve bölgelerde ise "fotokimyasal smog" uyarısı geldi. Peki nedir bur fotokimyasal smog?
CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen'den Türkiye'deki hava durumuna dair önemli değerlendirme geldi. Öncelikle bazı bölgelerde lodosun olacağı zamanlarda soba kullanımı konusunda özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı. Karbonmonoksitin havadan ağır ve sinsi bir gaz olduığunu belirten Şen kış aylarında soba kullananların dikkatli olmasını istedi. Şen'den "fotokimyasal smog" kirliliği uyarısı da geldi. Orhan Şen açıklamasında "Önümüzdeki günlerde araç sayısının çok olduğu illerde sabah "fotokimyasal smog" kirliliği oluşur Anadolu'da kömür yakılan bölgelerde kükürtdioksit kirliliği artar. Yüksek basınç rüzgarsız ortam oluşturuyor dolayısıyla kirleticiler dağılamıyor artıyor." dedi.
FOTOKİMYASAL SMOG NEDİR?
Fotokimyasal smog meteorolojide kullanılan bir hava kirliliği terimidir. Fotokimyasal smog gün ışığının var olduğu zamanlarda hidrokarbonlarla nitrojen oksidin tepkimesiyle oluşur. Ozon ve diğer tepkisel kimyasal bileşenler içeren hava kirleticileridir. Fotokimyasal sis ise insan sağlığını olumsuz etkileyen, görünürlüğü azaltan, kırsal alanlarda tarımsal ürün kayıplarına yol açan ikincil bir kirleticidir. Araç sayısının fazla olduğu şehirlerde ve kömür yakıt kullanılan yerlerde daha sık görülür.
FOTOKİMYASAL SMOG NASIL OLUŞUR?
Fotokimyasal smog, güneş ışığı etkisiyle uçucu organik bileşikler ile azot oksit türevlerinin karmaşık reaksiyonu ile meydana gelir. Ozon, azot dioksitin güneş ışığı ile fotolizinden elde edilen oksijen molekülü ile oksijen atomunun kombinasyonu sonucu oluşur. Hidrokarbonlar ise karbondioksit ve su buharının bulunduğu ortamda ozonun fotolizi ile üretilen hidroksil radikalleri ile okside edilir. Ozon oluşumu, azot oksitlere (NOx) duyarlı koşullar altında, tamamen NOx ve çok az oranda da uçucu organik bileşiklere (VOC) bağlı olup, uçucu organik bileşiklerin artışı ile de orantılıdır.
