Demanstaki bilişsel gerilemeyi, yaşlanmaya eşlik eden normal bilişsel yavaşlamadan ayırt etmek zor.
Ancak nörologlar ve psikologlar, laboratuvar testleri ve anketlere dayalı değerlendirmeler yoluyla gerçekte ne olup bittiğini belirlemeye yardımcı olabiliyor.
Hafıza kaybı enfeksiyon gibi tedavi edilebilir bir sağlık durumundan kaynaklanabileceği gibi demans veya Alzheimer hastalığının erken bir belirtisi de olabiliyor.
İdrar yolu enfeksiyonu gibi bir durum hafıza bozukluğuna ve kafa karışıklığı semptomlarına yol açabiliyor, ancak uygun tedaviyle bu bilişsel sorunlar kısa sürede çözülüyor.
Demansın bazı türlerinden kaynaklanan bilişsel işlev bozuklukları ise, insanların günlük işleyişini etkileme eğiliminde oluyor ve tıbbi değerlendirme gerektiriyor.
Bu nedenle düşünme ve hatırlama yeteneğinde azalma fark eden kişilerin, erken teşhis ve tedavi için doktorlarından bilişsel değerlendirme istemeleri çok önemli.
Sadece yumurtalıkları etkilemiyormuş! Menopozun hayati organla bağlantısı ortaya çıktı
BİLİŞSEL BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NE?
İnsanların günlük yaşamlarını bozan hafıza kaybı demans veya Alzheimer hastalığının belirtisi olabiliyor.
Bellekteki bazı değişiklikler yaşlanmanın normal bir parçası olabilir, ancak günlük yaşamı ve kişinin normal davranışını önemli ölçüde etkileyen değişiklikler tıbbi değerlendirme gerektiriyor.
Bazı işaretler hafıza kaybı ve düşünme sorunlarının yaşlanmayla değil demansla ilgili olduğunu ve bilişsel bir değerlendirme gerektirdiğini gösteriyor.
Kısa süreli hafıza kaybı: Demanslı kişiler, önemli tarihler ve önemli yaşam olayları gibi önemli bilgileri unutma eğiliminde oluyor.
Ayrıca en son bilgileri unutuyorlar ve daha önce cevaplanmış soruları tekrar ediyorlar.
Planlama ve sorunları çözmede zorluk: Bir tür demans nedeniyle hafıza kaybı yaşayan kişiler işlerini planlayamıyor ve önlerine çıkan sorunları çözemiyor.
Örneğin, faturalarını görmeyi ve ödemeyi unutuyorlar ve bu süreçte faturalarını nasıl ödeyeceklerini veya diğer rutin görevleri nasıl gerçekleştireceklerini hatırlamakta güçlük çekiyorlar.
Günlük görevleri tamamlamada zorluk: Tanıdık alanlarda yönünü kaybetme eğilimi göstermek, marketten almak gereken ürünlerin listesini düzgün bir şekilde düzenleyememek, en sevilen oyunun kurallarını unutmak demans işareti.
Zaman ve yer konusunda kafa karışıklığı: Alzheimer veya başka bir demans türü olan kişiler zamanın nasıl geçtiğini anlamıyor, tarihleri unutuyor ve hangi çağda ve zamanda yaşadıklarının farkına varmıyorlar.
Bazı durumlarda nerede olduklarını unutuyorlar ve oraya nasıl gittiklerini hatırlayamıyorlar.
Görsel görüntüleri ve mekansal ilişkileri anlamada zorluk: Demanslı bazı hastaların görmelerinde, tanıma ve denge sorunlarına yol açan değişiklikler yaşanıyor.
Ayrıca mesafeleri tahmin etmede, rengi ve renk kontrastını belirlemede zorluk yaşıyorlar.
Bu da onların güvenli bir şekilde araç kullanamamasına neden oluyor.
Konuşma ve yazma sorunları: Demanslı kişiler, akıcı bir düşünce ve konuşma akışıyla diyalog kurmakta zorluk çekiyor ve konuşurken veya yazarken tanıdık nesneler için doğru adı bulmakta zorluk çekiyorlar.
Nesneleri yanlış yerleştirme ve bulmada zorluk: Demans hastalarının çoğu, nesneleri alışılmadık yerlere yerleştiriyor ve daha sonra onları aramak ve bulmak için izledikleri yolu hatırlamakta zorluk çekiyor.
Bozulmuş ve zayıf muhakeme: Demansla yaşayan insanlar zayıf muhakeme yeteneğine sahip olma ve kötü kararlar verme eğiliminde oluyor.
Ayrıca kendi bakımlarına ve temizliklerine daha az dikkat ediyor ve bunun parayla ilgili olduğu yargısına varıyorlar.
İşten veya sosyal aktivitelerden çekilme: Alzheimer veya başka bir demans hastalığıyla yaşayan insanlar, çevrelerindeki insanlarla geçinmekte zorluk çekiyor.
Bu nedenle hobilerinden, işlerinden ve sosyal aktivitelerinden eninde sonunda uzaklaşma eğilimi gösteriyorlar.
Ruh hali ve kişilik değişiklikleri: Bir tür demans hastası olan kişilerin ruh halleri ve kişilikleri değişiyor.
Bu çoğunlukla etrafındakiler tarafından algılanıyor.
Gösterdikleri belirtiler korku, şüphe, kaygıve depresyon.
Bilişsel gerileme yaşadıklarını fark eden kişiler öncelikle doktorlarıyla iletişime geçerek onlara düşünme ve hafıza sorunları hakkında bilgi vermeli.
Doktor hastanın genel sağlığını değerlendiriyor ve beyninin çalışma şeklini etkileyebilecek koşulları tespit ediyor.
Daha sonra doktor, gerekirse hastayı, hafıza ve düşünme sorunlarını daha kapsamlı değerlendirebilecek ve demans teşhisini koyabilecek nörolog gibi uzman bir doktora yönlendiriyor.
Bazı hastaların, nihai tanıyı koymak için bulgularını birleştiren iki veya daha fazla uzmanın değerlendirmesini gerektiren belirsiz semptomları olduğu belirtiliyor.
Bu doktorlar nörolog, psikiyatrist ve geriatri uzmanı oluyor.
Bir kişinin demans hastası olup olmadığını belirleyen spesifik bir bilişsel test olmamasına rağmen, doktorlar fiziksel değerlendirmeler yapıyor, teşhis araçlarını kullanıyor ve sonuçta teşhis koymak için hastanın tıbbi geçmişini değerlendiriyor.
Bakan Memişoğlu Türkiye'nin başarısını duyurdu: 'Dünyada en iyi 5 ülkeden...
DEMANS RİSKİNİ AZALTMAK İÇİN...
Demans önlenemese de sağlıklı bir yaşam tarzı demans riskini artıran faktörleri azaltabiliyor.
- Sigarayı bırakın.
- Tam tahıllar, sebzeler, meyveler, balık, kabuklu deniz ürünleri, fındık, fasulye, zeytinyağı ve sınırlı miktarda kırmızı et açısından zengin olan Akdeniz diyeti ile beslenin.
- Haftanın çoğu günü, günde en az 30 dakika egzersiz yapın.
- Demans başlangıcını geciktiren bulmaca çözme, kelime oyunları ve zihinsel olarak uyarıcı faaliyetler yoluyla beyin aktivasyonu sağlayın.
- Diğer insanlarla etkileşimi ve konuşmayı içeren sosyalliği sürdürün.
Yorum Yaz