ABD'nin F-35 sonrası '6. nesil' konseptinde tasarladığı NGAD projesi, akıbeti belirsiz bir hâle büründü. Yeni Nesil Hava Hakimiyeti kavramının kısaltması olan 'NGAD' ismiyle çağrılan uçaklar, astronomik maliyetiyle Amerikan yetkilileri daha şimdiden kara kara düşündürüyor.
ABD Hava Kuvvetleri Genel Sekreteri Frank Kendall, Defense News platformuna verdiği demeçte, 6. nesil NGAD uçaklarının çok pahalı bir platform olacağından bahsederek maliyetin düşürülmesi gerektiğini dile getirdi.
"NGAD çok pahalı bir platform. Bu, kabaca bir F-35 maliyetinin 3 katı ve biz bu uçaktan çok azına sahip olabiliriz" diyen Kendall, F-35'in yaklaşık 100 milyon dolar birim fiyata satıldığı düşünüldüğünde 6. nesil uçaklardan her birinin 300 milyon dolar, hatta daha fazlasına mâl olacağına dikkat çekiyor.
Havadaki diğer işbirlikçi/fedai insansız hava araçlarıyla uyumlu çalışacak 'sistemler sistemi'ni geliştirme konusunda Boeing şirketiyle Lockheed Martin'in gizli bir yarış halinde olduğu belirtiliyor.
Bir başka savunma-havacılık devi Northrop Grumman, geçtiğimiz yıl NGAD yarışından gönüllü olarak çekildiğini duyurmuştu.
Bazı kaynaklar her bir NGAD uçağının 2024 fiyatıyla 375 milyon dolara mâl olacağını ileri sürüyor.
Amerikan Hava Kuvvetleri Genel Sekreteri Kendall, NGAD projesinden vazgeçmediklerini ancak maliyetleri kontrol altına almak gerektiğini belirtiyor.
Koskoca Rusya bu silaha muhtaç kaldı: Vogan-9SP cephedeki katliamı önleyecek...
MALİYETİ EN FAZLA BİR F-35 KADAR OLMALI
NGAD'ın sadık kanat adamı (Loyal Wingman) konseptiyle görev yapacak insansız uçaklarla entegre çalışacağını hatırlatan Kendall, ancak uçağın yeniden tasarlanması gerekebileceğine işaret ediyor.
Fiyatı düşük tutmak amacıyla başlangıçta amaçlanandan daha az karmaşık, daha küçük bir motorla yola çıkılabileceğini söyleyen Kendall, "Bildiğiniz gibi F-35'ler de ucuz uçaklar değil. Biz NGAD'ı bir F-35'ten daha ucuza, en azından F-35 civarında bir maliyete üretebilmeliyiz" dedi.
ABD Hava Kuvvetleri 2030'lardan itibaren F-22 uçaklarını emekliye ayırarak bunların yerine 6. nesil NGAD'ı devreye sokmayı planlıyor. Bu esnada yüzlerce sayıda ve 10'u aşkın tipte insansız fedai uçak da üretilmiş durumda olacak.
Frank Kendall'in NGAD maliyeti konusundaki sorunlara yaptığı vurgu, ABD Hava Kuvvetleri Komutanı David Allvin'in geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamayla örtüşüyor.
ABD'nin NGAD yatırımına devam edip etmeyeceği yönündeki sorulara kaçamak cevap veren Allvin, Pentagon'un programda hangi yolu izleyeceğine karar vermediğini dile getirmişti.
NGAD uçağı için düşülülen NGAP motorunu (Yeni Nesil Uyarlanabilir Tahrik Programı) General Electric ve Pratt&Whitney şirketleri geliştiriyor. Motorun maliyeti artırdığına vurgu yapan Frank Kendall, "Biz platform için en uygun maliyetli tahrik sistemini arıyoruz" diyor.
12 adet ANKA'nın yanına AKINCI'yı da eklediler: Türk füzeleri orada...
ADAPTİF MOTOR YETENEKLİ AMA ÇOK PAHALI
ABD Hava Kuvvetleri'nden emekli general Clint Hinote ise NGAP motorunun teknolojik sıçramayı temsil ettiğini fakat klasik motor teknolojisinden farklı olmadığını dile getirerek bu motorların aynı zamanda çok pahalı olduğunu kaydediyor. İşte Hinote'un konuya ilişkin önemli ifadeleri:
"General Electric ve Pratt&Whitney, her biri kendi adaptif motor versiyonlarını geliştirdiler. Motorun yapılandırmasını herhangi bir duruma en iyi şekilde yanıt verecek şekilde değiştirme yeteneği, itme teknolojisinde büyük bir ilerleme olacaktır.
Eğer uçağın ihtiyacı yüksek irtifada verimli bir seyir ise o zaman adaptif motor yüksek baypaslı bir motora çok benzeyen bir konfigürasyona geçecektir; bu, şu anda Airbus ve Boeing uçaklarının alt kısmında gördüğünüz motorlardan çok da farklı değildir.
737'ler gibi uçaklardaki yüksek baypaslı motorlar çok miktarda havanın geçmesine izin veren büyük girişlere sahiptir. Bu onları çok verimli hale getirir. Bu kadar büyük girişe sahip bir motoru bir avcı uçağına koymak mümkün değil ancak adaptif motorlar seyir hızlarında ve irtifalarda yüksek baypaslı bir motorla aynı performansı sergileyebilir.
Bir pilotun art yakıcıya (afterburner) basması ve süpersonik hızlara ulaşması gerektiğinde, motoru kranklıyorsunuz, kanatçıkların geometrisini değiştiriyorsunuz ve artık pilotun verdiği talebe uyum sağlayan tamamen farklı bir motorunuz oluyor. Ancak tabii ki bu yetenekler maliyeti artırıyor."
Yorum Yaz