Bayraktar TB3 denizaltı avına çıkıyor: ASELSAN Sonobuoy testini Cihat Yaycı duyurdu

TCG ANADOLU'ya dünyanın ilk kısa pistli SİHA gemisi unvanı kazandıran Bayraktar TB3, denizaltı avına ilişkin kritik bir testin ilk adımını atmış görünüyor. Emekli Tümamiral Cihat Yaycı, denizaltı tespitinde kullanılan sarf edilebilir aparat 'Sonobuoy' cihazının TB3 SİHA'dan suya atıldığını açıkladı. 

Hava aracı tarafından denizin belli bir noktasına atıldıktan sonra suyun derinliklerinde konumlanan çok sayıda Sonobuoy, pasif yönlü frekansları sayesinde o bölgeden bir denizaltı geçtiğinde sözkonusu platformu tespit edebiliyor. 

HEM TB3 HEM DE AKSUNGUR DENİZALTI AVLAYACAK

TB3'le Sonobuoy testinin tarihi önemde olduğunu söyleyen Yaycı, Haber Global yayınında şu ifadeleri kullandı:

"SİHA'larla denizaltı savunma harbi yapacak şekilde Sonobuoy atıldı. Sonobuoy şu demek... Denizaltıların tespiti için birtakım sensörler atılıyor, Sonobuoy cihazları denizaltıdan sinyal alıyor. Sinyal geldikten sonra bu bilgi suüstündeki gemiye yahut uçağa bildiriliyor. 

Manyetik anomaliyle çalışıyor. Denizaltıyı tespit ediyor ve bilgiyi ya uçağa ya da gemiye bildiriyor. TCG ANADOLU'dan kalkan Bayraktar TB3'ler çok geniş bir alanda, bir denizaltıyı çok uzaktan tespit edecek şekilde bunu yapıp hem TCG ANADOLU'ya hem diğer gemilere hem de denizaltı savunma harbi ile görevli hava vasıtalarına bildiriyor. Bunu insansız hava aracıyla yapan ilk devlet herhalde biziz." 

Cihat Yaycı'nın kaynaklarına dayanarak duyurduğu test atışı, 16 Nisan 2025 tarihi itibariyle Baykar tarafından resmî olarak doğrulanmadı. Ancak şirketin uzun bir süredir Bayraktar TB3'le Sonobuoy testleri yapmayı amaçladığı biliniyor. 

Benzer bir görevi TUSAŞ yapımı AKSUNGUR SİHA da gerçekleştirecek. AKSUNGUR'un Sonobuoy yanında hafif torpido ORKA'yı da taşıması planlanıyor. AKSUNGUR'un Sonobuoy atım testlerini gerçekleştirdiğine ilişkin bir bilgi henüz yayınlanmadı. 

Öte yandan Bayraktar TB3'ün Sonobuoy testi dünyada ilk olma özelliği taşıyor. İnsansız hava araçlarından Sonobuoy atımı daha önce gerçekleştirilmiş olsa da, Bayraktar TB3 kısa pistli gemilere iniş-kalkış özelliğine sahip olduğundan ötürü bu sınıfta bu kabiliyete sahip ilk SİHA olma özelliği kazandı. Yani TCG ANADOLU'ya benzer bir gemiye inip kalkabilen bir SİHA, şimdiye dek Sonobuoy atışı yapmadı. 

ABD yapımı MQ-9C Fire Scout, MQ-4C Triton ve MQ-9B SeaGuardian modelindeki SİHA'lardan Sonobuoy sensörü atılabiliyor. 

ASELSAN ÜRETİMİ SENSÖR: ASELBUOY ÖZELLİKLERİ

Bayraktar TB3'ün anti-denizaltı testlerinde kullandığı sensörün ASELBUOY-100P olduğuna kesin gözüyle bakılıyor.

ASELSAN, geliştirdiği denizaltı avcısı pasif yönlü sensörü şöyle tanımlıyor:

"ASELBUOY-100P deniz karakol uçakları, İHA, İDA ya da suüstü gemilerinden atılabilecek şekilde geliştirilmiş, NATO A-boyutunda pasif yönlü bir Sonobuoydur. Hava ve suüstü platformlarından atıldığında deniz yüzeyine paraşüt ile stabilize iniş yapar.

Suya girdikten sonra hızlıca su altında kalacak şekilde akustik sensör, mekanik parçalar ve su üstünde kalacak kontrol/haberleşme parçaları olarak açılır.

ASELBUOY-100P iki farklı çalışma derinliğinde yatay düzlemde 5-2400Hz frekans bandında omni-yönlü ve yönlü akustik bilgi toplayabilmekte ve bu bilgileri su yüzeyindeki şamandıra içinde bulunan anten ile 96 farklı VHF kanalından birini kullanarak anlık olarak denizaltı akustik sinyallerinin pasif tespiti amacıyla hava ve suüstü platformlarına iletebilmektedir. 

Sonobuoy’un çalışma derinliği, VHF haberleşme kanalı ve çalışma süresi atılmadan önce kendi üzerindeki kullanıcı ara yüzünden (EFS) programlanabilmektedir.

Programlanan çalışma süresi sonuna gelindiğinde ise sarf edilebilir bir sistem olan Sonobuoy kendi kendini batırmaktadır. Sonobuoy atıldıktan sonra ise; RF yayın aç/kapa, çalışma süresi ve VHF haberleşme kanalı UHF bandından CFS komut arayüzü ile değiştirilebilmektedir."

ASELBUOY AĞIRLIĞI, UZUNLUĞU VE ÇALIŞMA DERİNLİĞİ

• A BOYUT UZUNLUK: 915 mm
• ÇAP: 120 mm
• AĞIRLIK: 10 kg
• GÜÇ KAYNAĞI: Lityum Alaşımlı Batarya
• PROGRAMLAMA: EFS, CFS
• ÇALIŞMA DERİNLİĞİ: EFS programlanabilir derinlik 30m-150m
• ÇALIŞMA ÖMRÜ: EFS programlanabilir 0,5, 1, 2, 4, 8 saat
• RF KANAL: EFS programlanabilir RF Kanal 1-99. Seçilebilir RF Kanal Sayısı 96.
• VHF YAYIN RF ÇIKIŞ GÜCÜ: 1 Watt nominal
• RF KOMUT ALICI: UHF-tek kanal (291.4 MHz)
• RF VERİCİ KARARLILIĞI: +/- 25 kHz
• AKUSTİK FREKANS ARALIĞI: DIFAR (5 Hz-2400 Hz)
• RAF ÖMRÜ: 5 yıl