Bir GÖKBEY daha geldi: 23 helikopterin ilk 2'si tamam! TEI motoru TS1400 ne zaman kullanılacak?
Jandarma ekipleri ikinci GÖKBEY helikopterini teslim aldı. 3 adet GÖKBEY'i birden uçurmaya hazırlanan Jandarma pilotlarının TUSAŞ'a yapacağı kritik geri bildirimler, millî helikopterin tüm eksiklerinin tamamlanmasını sağlayacak. 3+20 adetlik ilk etap üretimin ardından TS1400 motoruyla 112 adet GÖKBEY'i kapsayan ikinci etaba geçilecek.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından yerli ve millî imkânlarla geliştirilen özgün tasarım GÖKBEY helikopteri 29 Ekim 2024 gününden beri güvenlik güçleri tarafından kullanılıyor. İlk teslimatı 29 Ekim'de gerçekleşen GÖKBEY'de ikinci teslimat 11 Aralık 2024 günü yapıldı.
İkinci GÖKBEY'in de göreve başladığını duyuran Jandarma Genel Komutanlığı, 12 Aralık akşamı resmî sosyal medya hesabında şu mesajı paylaştı:
"Ailemizin yeni üyesi 2’nci GÖKBEY’imiz aramıza katıldı. Jandarma Genel Komutanlığı envanterinde yerini alacak olan 2’nci GÖKBEY'imizin teslim alınma süreci tamamlandı.
Yerli ve Milli gururumuz GÖKBEY’lerimiz ile çok daha güçlüyüz! Vatana, millete ve Jandarma Havacılık Komutanlığımıza hayırlı, uğurlu olsun!"
Önümüzdeki günlerde 3. helikopteri de yine Jandarma'ya teslim etmeye hazırlanan TUSAŞ ise ikinci teslimatın görüntülerini şu notla duyurdu:
"T625 GÖKBEY’in ikinci teslimatını gerçekleştirdik! Gökyüzündeki görevine Jandarma Genel Komutanlığımızın emrinde devam edecek. Yerli ve millî değerlerimizi yeni ufuklara taşımaktan gurur duyuyoruz."
İLK PARTİ GÖKBEY'LERDE AMERİKAN MOTORU
İlk 3 adet GÖKBEY'in Jandarma envanterine girişinin ardından bu kurumdan TUSAŞ'a iletilecek geri dönüşler doğrultusunda helikoptere son güncellemeler uygulanacak.
Jandarma ekipleri Türkiye'de helikopteri en yoğun kullanan kurum olduğundan ötürü ilk teslimatlar sonrasında TUSAŞ'a yapılacak bildirimler büyük önem taşıyor.
J-6001 ve J-6002 şeklinde belirlenen kuyruk numaralarına sahip 2 adet GÖKBEY'in ardından üçüncü GÖKBEY'in numarası J-6003 olacak.
Geri dönüşler ve güncellemelerin uygulanmasının ardından TUSAŞ, 20 helikopteri kapsayan seri üretime başlayacak.
Jandarma envanterine giren ilk 3 helikopter ve sonrasında üretilecek 20 helikopterle birlikte toplamda 23 adet GÖKBEY'de Amerikan LHTECH üretimi CTS800-4A motoru kullanılacak. Bu motor T-129 ATAK'a da güç veriyor.
TUSAŞ Motor Sanayii-TEI tarafından millî imkânlarla geliştirilen turboşaft motoru TS1400 ise bu esnada sertifikasyon süreçlerini tamamlamış olacak.
2026 YILINDAN İTİBAREN YERLİ MOTORA GEÇİYOR
GÖKBEY, 19 Nisan 2023'te TS1400 ile ilk uçuşunu gerçekleştirmişti. TEI'nin şu anda seri olarak ürettiği TS1400 motorları, sertifikasyon aşamasının bitimi sonrasında 2026'dan itibaren GÖKBEY'de kullanılmaya başlanacak.
Amerikan motorunun kulanıldığı ilk 23 adetlik paketin ardından 112 adet GÖKBEY'i kapsayan ikinci parti üretime başlanacak. İkinci etaptaki 112 adet helikopterin tamamı TEI-TS1400 motorlarından güç alacak.
TUSAŞ Genel Müdürü yerli motorlu GÖKBEY teslimatı için 2026 yılına işaret ederek şunları söylemişti:
"Daha önce yapılmamış olduğu için birçok şey biraz yavaş gidiyor, motorda da durum böyle. Ben ümit ediyorum ki 2025'in sonunda biz bu motorları ya bitirmiş ya bitirmek üzere oluruz. 2026'nın içerisinde bizim tahminimiz sertifikasyonu almış, yerli motorlarımızla GÖKBEY'lerimizin teslimatına başlamak. Bunu TEI’deki arkadaşlar belki kısaltabilir, göreceğiz onu."
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, 23 adet GÖKBEY'i kapsayan ilk pakete ilişkin bilgileri verdikten sonra şu açıklamayı yapmıştı:
"Önümüzdeki dönemde kalan yurt içi ihtiyaç olan 112 adet GÖKBEY helikopter tedarikine ilişkin çalışmalarımızı ve yurt dışına helikopter satışına yönelik girişimlerimizi var gücümüzle sürdüreceğiz."
23 ADET GÖKBEY HANGİ KURUMLARA TESLİM EDİLECEK?
Jandarma Genel Komutanlığı'na ilk 3 adet GÖKBEY helikopter teslimatının tamamlanması sonrası kalan 20 adetlik teslimat şu şekilde gerçekleşecek:
- 3 adet Sağlık Bakanlığı'na
- 7 adet Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na
- 4 adet Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na
- 3 adet Sahil Güvenlik Komutanlığı'na
- 3 adet Emniyet Genel Müdürlüğü'ne
6 ton kalkış ağırlığına sahip GÖKBEY, 20 bin feet (6 kilometre) irtifada saatte 306 kilometre hızla uçuyor.
Taşıdığı 12 yolcuyu yaklaşık 950 kilometre uzaktaki bir noktaya ulaştırabilen GÖKBEY helikopteri VIP, kargo, hava ambulans, arama-kurtarma ve kıyı ötesi ulaşım gibi çeşitli türde görevleri zorlu iklim koşullarında, yüksek irtifa ve sıcaklıkta yerine getirebiliyor.
2013 yılında imzalanan sözleşmeyle birlikte kağıt üzerinde projesi çizilen GÖKBEY, rekor bir sürede, tam 5 yıl sonra ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2018 yılındaki uçuşun ardından T-625 Genel Maksat Helikopteri'ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından GÖKBEY adı verildi.
Eski TUSAŞ Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Fahrettin Öztürk, Nisan 2024 itibariyle yaptığı açıklamada, "Şu anda en az 300 adet GÖKBEY isteniyor. Yani ileride bunun kaç yüz ya da kaç bin olacağını bilmiyoruz. Ama ürünümüzün kalitesi ortada" demişti. Aynı günlerde TUSAŞ'a yaklaşık 1 milyar dolar bedelle GÖKBEY siparişi verildiği iddia edilmişti.