F-35 fiyatına F-16 sattılar: Amerikan yönetimince kazıklanan son ülke belli oldu

Rusya-Ukrayna savaşı silah, mühimmat ve platformların etiket fiyatını görülmemiş biçimde artırdı. Savaş öncesinde birim fiyatı 60-70 milyon dolar aralığında seyreden F-16 jeti, tarihin en yüksek faturasıyla alıcı bularak değerini 250 milyon doların üzerine taşıdı. 

Güneydoğu Asya ülkesi Filipinler, sadece 20 adet F-16 Blok-70/72 ve beraberinde çeşitli tipte füze-mühimmatlar için yaklaşık 5,6 milyar dolarlık anlaşmaya imza attı. 

Lockheed Martin şirketinden talep edilen 20 adet F-16 satışına ABD Kongresi tarafından verilen onayın ardından Amerikan Dışişleri tarafından yapılan açıklamada, "Bölgede artan gerginliklerin ortasında Güneydoğu Asya'daki önemli müttefikimizi güçlendireceğiz" denildi. 

Filipinler'in edineceği paket 16 adet tek kişilik F-16C ile 4 adet 2 kişilik F-16D modelini içeriyor. Pakette aynı zamanda 112 adet AIM-120C-8 orta menzilli hava-hava füzesi, 40 adet AIM-9X Block-2 Sidewinder hava-hava füzesi, 60 adet MK-82 uçak bombası, 60 adet MK-84 uçak bombası ve 36 adet muhtelif küçük çaplı bombalar yer alıyor. 

AESA AN/APG-83 radarına sahip F-16'larda keskin nişancı hedefleme podu da yer alıyor. 2 Mach'a ulaşan hızı ve 500 milden fazla harekât yarıçapıyla modern F-16'lar diğer unsurların yanında Viper Shield adlı elektronik harp paketine de sahip. 

İmzalanan sözleşmede F-16 başına fiyat etiketi, füzelerle birlikte ortalama 279 milyon dolar olarak gerçekleşti. Mevcut fatura, 5. nesil hayalet uçak F-35'in maliyetine yaklaştı. Bu astronomik fiyat, F-16 paketinin sadece teknolojik yükseltmelerden daha fazla içermiş olabileceğini ortaya koyuyor. 

Motorlar, silahlar, eğitim ve yedek parçaları da kapsayan sözleşme her bir F-16'nın değerini 250 milyon doların üzerine taşıyarak silah satış etiketlerindeki dalgalanmayı gözler önüne serdi. Lockheed Martin şirketi, F-35A uçağını Amerikan ordusuna 78 milyon dolar birim fiyatla satıyor. 

Hesap Verebilirlik Ofisi raporlarına göre, ekstralar çıkarıldığında her bir F-16'nın taban fiyatı ise 60 milyon dolara yaklaşıyordu. Pandemi sonrası tedarik zincirinde yaşanan kayıplar nedeniyle artan maliyetlere ve Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı ağır şartlara rağmen Manila yönetiminin imza attığı 5,6 milyar dolarlık sözleşme, Filipinler'in ABD tarafından ağır biçimde kazıklanmış olabileceği şüphesini doğurdu. 

ÇİN'E KARŞI VEKİL GÜÇ OLMANIN BEDELİ 

20 adet F-16 için ayrılmış 5,6 milyar dolarlık bütçenin büyük bir ihtimalle ABD Dış Askerî Finansmanı'ndan karşılandığı belirtiliyor. ABD eski Savunma Bakanı Lloyd Austin'in 2024'te taahhüt ettiği 500 milyon dolarlık desteğin de bu bütçeye dahil olduğu ifade ediliyor. 

Filipinler'in uzun vadede ödemesi gereken yüksek fatura, yoksul takımada ülkesinde halkın tepkisiyle karşılandı. Amerikan yönetiminin Çin'e karşı vekil güç olarak kullanmaya niyetlendiği Filipin ordusu, bir yandan ABD kaynaklarıyla modernize ediliyor. 

Amerikan Savunma Bakanı Peter Hegseth, 5,6 milyar dolarlık sözleşme öncesi Manila'ya yaptığı ziyarette, 'komünist Çinlilerden gelen tehdide karşı caydırıcılığı yeniden tesis etme' sözü vermişti. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın astronomik F-16 anlaşmasına atıfla 'stratejik bir ortağı güçlendirdikleri' yönündeki açıklaması ise bu ziyaretten hemen sonra geldi.  

Manila yönetiminin 20 adet F-16 için ABD'ye ödemeyi taahhüt ettiği para, bir zamanlar hava filosunu güçlendirmek isteyen ülkeler için 'uygun maliyetli çözüm' olarak görülen bu uçakları artık ekonomik bir seçenek olmaktan çıkarmış görünüyor. 

İlk uçuşunu 1974 yılında yapmış olan yarım asırlık uçağın hâlâ astronomik fiyatlardan satılabiliyor olması Amerikan savunma endüstrisi için önemli bir başarı olarak görülüyor.

F-16 savaş uçaklarının maliyet açısından F-35 ile rekabet eder hale gelmesi, uluslararası savunma analistlerine göre, askerî havacılıkta bütçe dostu dönemin sona erdiğine işaret ediyor.