Savunma Sanayii İcra Komitesi'nin 6 Ağustos 2024 tarihli toplantısında alınan en önemli karar, Türk hava sahasının koruyan sistemlerin bütünleşik biçimde çalışmasını ifade eden 'Çelik Kubbe' adımı oldu.

Alçak irtifadan yüksek irtifaya doğru katmanlı hava savunma sistemlerinin bir bütün halde çalışmasını ifade eden 'Çelik Kubbe', Türkiye'nin semalarını koruma kabiliyetinde eriştiği düzeyi yansıtan bir kavram olarak hayatımıza girdi.

Türkiye hava savunma mimarisini tamamlama yolunda uzun yıllardır uğraş veriyor. KORKUT ve Çekili Top Sistemleri ile başlayan serüven SİPER Blok-2 füzesini geliştirme noktasına geldi. TÜBİTAK SAGE tarafından tasarlanmış füzeyi kullanan SİPER Blok-2 sisteminin düşman hedeflerine 150 kilometrenin üzerinde mesafeden angaje olması bekleniyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanımındaki mevcut sistemler alçak irtifadan yüksek irtifaya doğru şöyle özetlenebilir:

ŞAHİN Fiziksel İmha Sistemi... 2022 yılında envantere girdi. Mini dron ve mikro insansız hava araçlarının imhası için geliştirilmiş 40 mm'lik bomba atar silahı...

Kolay intikal ve kurulum özellikleriyle kritik tesislerin korunması ve sınır güvenliğinde işe yarıyor.

KORKUT Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemi... 35 mm'lik çift namlulu silahıyla dakikada 1100 adet akıllı mermiyi hedefe gönderiyor. Daha namludan çıkarken hangi irtifada patlayacağını bilen ATOM mühimmatı, hedefin biraz önünde infilak ederek küçücük bilyeler saçıp havada parçacık bulutu oluşturuyor.

Tabii, şarapnel bulutunun içine giren dron, İHA, seyir füzesi, helikopter yahut uçağın bu fiziksel saldırıdan kurtulması imkansıza yakın hale geliyor.

Hareket halinde de atış yapabilen KORKUT, atış kontrol radarı ve elektro optik algılayıcılarıyla hassas hedef takibi yapabiliyor. KORKUT hava savunmasının en garantili yöntemlerinden biri.

Çekili Top Sistemi (ÇTS)... Tıpkı KORKUT gibi 35 mm parçacık etkili mühimmat kullanıp dakikada 1100 atım yapabiliyor. ASELSAN tarafından geliştirilen Ateş İdare Cihazından komut alan Çekili Top Sistemi, hedeflerini hassas biçimde takip ederek ateş altına alıyor.

Hem ÇTS hem de KORKUT'un 5 kilometrenin üzerinde menzil kapasitesi var. Kimi kaynaklar, ATOM mühimmatının 10 kilometre menzilde etkili olabildiğini söylüyor.

SUNGUR... Yerden fırlatıldığında 4 kilometre irtifada ve 8 kilometre menzilde hava hedeflerini vurabiliyor. Sungur, kendi sınıfının en uzun menzilli hava savunma füzesi.

Zırhlı kara aracının üzerine monte edilmiş lançerden fırlatılan Sungur'un omuzdan atılabilen modeli de var. Etkili ve yetenekli bir silah olarak Sungur'un potansiyeli çok geniş.

Zira bu füze çok yakında SİHA'lara entegre edilerek insansız hava araçlarının gökyüzünde başka bir platformu vurmasını sağlayacak.

GÜRZ... Yakın hava savunmasında düşman helikopter, uçak, İHA, füze ve dronları parçacık etkili silahla vurabiliyor. Tehdide göre uygun silahı seçerek bünyesindeki lançerden HİSAR füzesi ateşleyebiliyor.

Aracın üzerindeki lazer silahıyla çok yakındaki hedefleri yönlendirilmiş enerjiyle yakabiliyor. Arama ve takip radarıyla gökyüzünde ne var ne yok tarıyor. ASELSAN bütün bu sistemlerin hepsini tek bir araca sığdırdı. Adını GÜRZ koydu.

HİSAR A+... Hareket halindeki birliklerin hava savunmasını sağlamak amacıyla geliştirildi. Sabit ya da döner kanatlı tüm uçaklar, seyir füzeleri, insansız hava araçları ve havadan karaya atılmış tüm füzeler HİSAR A tarafından alçak irtifada etkisiz hale getiriliyor.

360 derecede etkinlik gösteren ve 6 hedefe aynı anda ateşleme yapabilen HİSAR A+, düşman hedeflerini 15 kilometre mesafeden önleme kapasitesine sahip.

HİSAR O sisteminden fırlatılan füze, her türlü hava hedefini 25 kilometre mesafeden vurabiliyor. Radyo Frekans güdümlü HİSAR füzeleriyle bu menzil kapasitesi 35 kilometrenin üzerine çıkıyor.

SİPER Blok-1... ASELSAN ve ROKETSAN mühendisleri sadece 4 yılda Avrupa'nın SAMP-T sistemi ayarında bir hava savunma silahı yaptı. SİPER Blok-1 füzesi, hava savunma menzilinde 100 kilometre sınırını geçen ilk Türk mühimmatı oldu.

Türkiye'nin yüksek irtifa yolculuğunun ilk ayağı olan SİPER Blok-1 Gök Vatan'a yönelik her türlü tehdidi 100 kilometrenin üzerinde mesafeden etkisiz hale getirebiliyor.

ROKETSAN tarafından üretilen Blok-1 füzesinden sonra SİPER Blok-2'nin mühimmatı ise ROKETSAN-TÜBİTAK SAGE ortaklığıyla imâl edildi. Bu füzenin 150 kilometreyi aşan menzilde önleme kapasitesi var.

İşte bu sistemler Çelik Kubbe'nin ana iskeletini oluşturarak Türkiye semalarını düşmana tamamıyla kapatıyor. Fakat hava savunma mimarisi sadece bunlardan ibaret değil.

Aynı zamanda güvenlik güçlerinin elinde elektronik harp ağırlıklı KANGAL, SAPAN, İHTAR (fotoğrafta) ve GERGEDAN gibi sistemler de bulunuyor. Alçak irtifada uçan dron, İHA ve füzelerin arayıcı başlıklarını körleştiren bu sistemler aynı zamanda birer hava savunma silahı.

Düşük irtifadaki dron tehditlerini önlemek için lazer silahları da envantere giriyor. Bunlardan ilki ALKA oldu. Türk savunma sanayii çok sayıda lazer silahını eşzamanlı olarak geliştiriyor.

HİSAR füzelerinin deniz hava savunma versiyonu olan SAPAN da semalardaki ağın bir parçası olacak.

Tüm bunların yanında hava-hava füzeleri BOZDOĞAN ve GÖKDOĞAN'ı kullanan GÖKDEMİR adlı hava savunma füze fırlatıcısı ise görev alanında düşman hava hedeflerini tahrip ediyor.

Hedeflerin takibinde ALP ve ERALP radar ailesi kullanılıyor. ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol, ERALP radarıyla Dünya'dan 400 kilometre yüksekte seyreden Uluslararası Uzay İstasyonu'nu takip edebildiklerini söylemişti.

Tüm bu sistemler şimdi 'Çelik Kubbe' adı verilen mimari ile tek çatıda buluştu. Nihai aşamada SİPER hava savunma sistemlerinin Rus S-500 kabiliyetlerine erişmesi ve hatta onu da geçmesi hedefleniyor.

Çelik Kubbe sistemi altında çalışacak SİPER füzeleri önümüzdeki yıllarda Türk semalarını yüzlerce kilometre irtifadan, öyle ki, uzaydan bile koruyabilir hale gelecek.